INTAYON AGPASIAR IDIAY…..BARO NGA TIENDAAN

by Ranolfo Ugalino
(as published 4 years ago in MVP)

Awisen kayo nga mapan makitienda. Daytoy ti umuna nga iyuunegko ditoy baro nga tiendaantayo. Nabiit pay nga nangrugi dagitoy kailian nga aglako ditoy baro nga tiendaan. Nagguapo ti taktakderna daytoy tiendaan. No diak maallilaw, abakenna pay ti tiendaan ti Vigan. Ti parupa na ket kasla agtaktakder met laeng nga sanguanan ti munisipyo met la ti Magsingal. Saludo ak kadagiti appo officiales ti  Magsingal nga nangganuat ti pannakapatakder dagitoy nga pagtangtangsit ti ili nga Magsingal. Saannak nga aglaslastog ta isu ti agpayso. Isu nga dakayo nga kailian nga di pay nakakita kadagitoy nga pasdek, umaykayo agbakasyon tapno makita ken mapaneknekanyo..hehe.

Intayo man diay uneg ta kitaentay met ti plastar dagiti aglaklako ti BAGNET kada LONGGANISA kada karne ti BAKA ken BABOY…unaek toy BAGNET ta isu ti paborito toy anakko ( isu ngamin ti bilinna tunggal agpa Magsingalak…awan ngamin idiay Pangasinan) Aahemmm…Mano met ti maysa nga kilo ading? Nasaludsodko. 350 pesos ti maysa nga kilo manong, kunana. Apay ngimminan, 300 la idi kinunak met.. Manong, ngimmina met amin nga gatangen nga baboyen. Wen nga agpayso aya, ngimmina pay ti gasolina, bagas, gasul ken amin aminen… siguro pati kayo nga pagsungrodda diay silyasi ngimmina met kunak met iti naknakemko…hehe. Sige ngarud ikkannak ti 10 kilos…ikkam met ti nayonnan a, uray maysa la katagbat ta yan ta lumo-lumona. Thank you. Ton maminsan naynayonamto manen a. Ania tay ti naganmon? (nagan ti bumabagnet). Wen a ta ibagakto kadagidiay am-ammok nga naimas ti bagnetmo(naimas nga agpayso, isu nga inton agbakasyonkayo, kitaenyonto ni kastoy no gumatangkayo ti bagnet)

Ay daytay pay LONGGANISA gayam…ngannganik met nalipatanen…ditoy met maysa ti pangalaak tapno awan ti dakdakes. Mano ti maysa kilo ading? 200 pesos ti maysa nga kilo manong. Ngimmina met nia. OK.  Ikkannak ngarud ti 5 kilos. Saanko nga ibulastog. Naim-imas ti aramid ti Magsingal ngem ti Vigan. Isu nga mangalaak met ditoy ilitayo ta saan nga maartapan ti aramid ti  Pangasinan. Nataba unay ti aramid Pangasinan…sapay sumam-it  Ayan ti aglako ti kappukan nga baka wenno nuang?, nasaludsudko. Eeehh… awan bagimon a manong. Dapat malem pay laeng dagiti NAPAIT NGA ALDAW, nakaorderkan tapno adda mabagim. NAPAIT NGA ALDAW? Nalpas met semana santan….ania ti kayatmo nga sawen .  Saan manong, ngamin ti malem ti martes ken malem ti viernes ti pinagparpartida para iti aldaw ti miercoles ken sabado. A… isu nga napanaganan ti martes ken viernes  nga NAPAIT NGA ALDAW…ta isu ti panaggatang ti mapapaitan Wen nga agpayso aya. Maminsanto ngaruden.(Naimas ngamin tay kilawen nga nuang nga isagsagana ni nanang tunggal umayak ditoy Magsingal…pero order in advance ti aramidek tapno makapanda mangala iti NANGISIT NGA ALDAW). Mano… Karne ti baboy, 180 pesos ti maysa a kilo; baka…180 pesos met; karne ti kalding, mano…awan narigat kan nga makakita ti por kilo nga karne ti kalding. Puro por ulo…no makasarakka pay a. Kasta?

Intayo met idiay aglaklako ti sadiwa nga kunada…ehemm…ania tay ti nagnagan dagitay sidsidak nga ikanen? Diak unay ammo ti nagnagan ti ikan. No ngamin adda maipasango kaniakon awan sinnaludsuden, idumogko latta ti manganen. Sumrek laketdin… arya sinturonen. Ti la maysa nga malagipko…Malaga. Mano ading?(presyo)Ania pay ti nagnagan dagitoy ikan?(sapsap, dalagang bukid, oriles,bulong unas,) Aguray ka man. Ania ti naganna daytoyen? Balinggasa. Mano met? (80 pesos ti maysa kilo)). Diak tumawaren ta nabayag nga birbirokek daytoyen. Idi la ubingak nga nakaraman daytoyen. Mangalakan manong ta adda tiempona dayta panagruarda, kuna ti aglaklako. Sige ngarud ikidemkon. Dua kilos…err...alaek aminen. Mano amin?(Warning…dakayo nga umay agbakasyon…dahan-dahan lang no makaranakayto ti Balinggasa…i-ready tay Imodium wenno Peptobismol…ammoyo ti kayatko nga sawennen. No siak uminomak pay ti San Miguel Beer wenno 1 shot tay whiskey…hehe. Narigaten ama.  Adda ngamin nagbakasyon idi, ket imbulos na ti nagsida…uray la bumanorbor ti pamay-anna ti agsukrob…idi kuan dakes sen apo ti tiempo…birokenna tay Dr. Imodium-en…tungpal na ken ni Dr. Hospital-en…Hehe…Ammo yo ti kunkunakon…uray ket diak agibagbaga ti nagan).

Sumaruno, masapul nga adda met tay nateng. Pati natnateng nangina metten, aglalo dagiti repolyo, sayote, cauliflower ken broccoli. Halos presyo ti balitoken. Ngem ania ngarud ket di met makamula datao iti pang-inaldaw nga dengdengen. Ay, ania pay daytay birbirokek nga nateng nga saanko pay naramanan iti nabayag a panawenen…este ania ti naganna itayen…BALLAYBA…naimas ..ilgaten iti babassit, tamatisam samo ikkan iti patisna ken bassit met nga silina… ay ama nagimasen uray isu la ti pangaldawkon. Awanen manong ti BALLAYBA. Manmanon ti makapan agbatok diay karayan…awan pay ket ti danum diay karayanen a no ar-arigem. Agpayso ta kunam, inyanamongko. Uray no kasta, matsambaakto laeng ti kaaddana.

Iwarasko ti panagkitak iti aglawlaw ket adu pay nga puesto ti diak napasyar. Nalawa nga talaga daytoy tiendaantayo. Adu nga makmakan ti ilaklakoda ditoy. Saan la nga makmakan…dagitay pay hardwares nga kunada, kas bangbanga, aklo, paggisgis ti paryok ken banga ken sabsabali pay nga kitchenwares. No tutuosem adda amin…ket no awan itatta, ibilinmo lang nga mangalanto inton sumaruno nga tienda.

Uray agtudo man wenno saan, saanka nga mabasa nga makitienda. Yaman pay apo ta nasukatan daydi daan nga tiendaanen. Hmmm…Naalak met amin ti bilin ni baketen, maminsanto manen ti panagpasyarko ditoy tiendaanen.

P.S... Nalipatak nga kinita no adda tay KALWIIT…daytoy pay ti maysa nga saanko nga naramanan iti nabayagen a tiempo…idi la ubingakon ti naudi nga pannakaramanko kadaytoy…tumeken daydi Ina Baket…sana diguan…apo aglulumba kami met nga agkakabagisen nga agsukrob…aah…those were the days…ngem inton maminsanen ta ammok nga WEATHER-WEATHER lang ti panagruarna